Inclusief onderwijs Rwanda
Titel: Het beste voor ieder kind
Projectnummer: 504-1403
Projectperiode: 2024-2025
Locatie: Rwanda
Budget: € 53.047
Doelgroep: 30 kwetsbare kinderen en hun ouders, 20 lokale leiders, 9 schooldirecteuren
Doelstellingen
- Kinderen volgen kwalitatief inclusief kleuteronderwijs op de House of Children school.
- Ouders, schooldirecteuren, gemeenschapsleiders en de bredere gemeenschap weten hoe ze kinderen met een handicap kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling en steunen het recht van elk kind om naar school te gaan.
Lokale partner: Ubumwe Communityu Center (UCC)
Een handicap beperkt geen mogelijkheden
Eugene (5 jaar oud) is een leerling op de Home of Children school van UCC. Hij werd zonder armen en met zwakke spieren geboren, maar dankzij intensieve fysiotherapie kan hij nu zelfstandig lopen en naar school gaan. In zijn eerste levensjaren heeft Eugene al veel tegenslagen gehad, kort na zijn geboorte verliet zijn vader het gezin, hij en zijn moeder werden beledigd en uitgescholden en veel mensen in zijn omgeving dachten dat Eugene om zijn handicap niet naar school kon. Door de zorg voor Eugene, heeft zijn moeder geen vast inkomen. Ze doet haar best, maar het is moeilijk om in de basisbehoeften te voorzien. Op een dag hoorde zijn moeder van de House of Children school en was enorm opgelucht toen zij hoorde dat er een plekje voor Eugene was en dat de schoolkosten vergoed zouden worden. Op de House of Children-school helpen zijn klasgenoten hem graag tijdens de lunch, en hij geniet van de maaltijden. Hij reageert goed en tevreden op de ondersteuning die hij dagelijks krijgt.

Eugene heeft grote dromen: hij wil kunstenaar en architect worden. Met de steun van UCC krijgt hij naast onderwijs ook fysiotherapie, schoolmaterialen en medische zorg. Zijn verhaal laat zien dat een beperking geen beperking van mogelijkheden hoeft te zijn.
Wat is de situatie?
In Rwanda wonen bijna 14 miljoen mensen, hiervan heeft meer dan 446.000 een beperking. Ongeveer 20% van deze mensen zijn kinderen tussen vijf en achttien jaar oud. Er is weinig bekend over kinderen jonger dan vijf jaar. Wel is bekend dat kinderen met een beperking in Rwanda vaak achtergesteld worden; zij hebben beperkt toegang tot onderwijs, krijgen vaak te maken met stigma en discriminatie en hebben beperkt toegang tot zorg en revalidatie. Dit zijn essentiële ingrediënten voor de gezonde, sociale en leerontwikkeling van kinderen.
Beperkte toegang tot onderwijs
Door stigma en schaamte hebben ouders en verzorgers van kinderen met een beperking de neiging hun kinderen af te zonderen en te verbergen voor de gemeenschap. Ouders weten vaak ook niet welke zorg hun kind nodig heeft, dit heeft ernstige gevolgen voor hun ontwikkeling. Kinderen met een beperking gaan vaak niet naar school en krijgen van jongs af aan niet dezelfde kansen als kinderen zonder beperking.
Naast het hebben van een beperking, zijn er ook andere barrières die zorgen dat jonge kinderen niet naar school kunnen. Armoede speelt hier een grote rol. Zo hebben huishoudens waarbij één van de ouders een beperking heeft vaker te maken met armoede. In gezinnen waar armoede heerst is vaak geen geld voor schoolmaterialen, het schoolgeld en vervoer.
Beperkte gezonde ontwikkeling
Voor de gezonde ontwikkeling van kinderen met een fysieke beperking, is toegang tot gespecialiseerde gezondheidszorg en revalidatie essentieel. Helaas is het aanbod van deze specialistische zorg erg beperkt. De kosten voor specialistische hulp zijn voor veel families onbetaalbaar of te ver weg, daarnaast zijn er onvoldoende gespecialiseerde zorgverleners om kinderen met een beperking te ondersteunen.
Veel families kunnen de kosten voor hulpmiddelen, zoals een bril, rolstoel of prosthese, niet betalen. Deze zijn enorm belangrijk voor kinderen om mee te kunnen doen op school. Zonder deze hulpmiddelen ervaren kinderen een beperkte mobiliteit en onafhankelijkheid en kunnen ze de lesstof minder goed tot zich nemen. Daarnaast leidt dit ook tot sociale isolatie en een verminderd zelfvertrouwen. Want zonder hulpmiddelen is het voor hen lastig of zelfs onmogelijk om effectief te communiceren en zich te verplaatsen. Kinderen voelen zich vaak anders dan hun leeftijdsgenoten en raken sneller sociaal geïsoleerd.
Problemen in de gezonde ontwikkeling
Voor de gezonde ontwikkeling van kinderen met een fysieke beperking, is toegang tot gespecialiseerde gezondheidszorg en revalidatie essentieel. Helaas is het aanbod van deze specialistische zorg erg beperkt. De kosten voor specialistische hulp zijn voor veel families onbetaalbaar of te ver weg, daarnaast zijn er onvoldoende gespecialiseerde zorgverleners om kinderen met een beperking te ondersteunen.
Veel families kunnen de kosten voor hulpmiddelen, zoals een bril, rolstoel of prosthese, niet betalen. Deze zijn enorm belangrijk voor kinderen om mee te kunnen doen op school. Zonder deze hulpmiddelen ervaren kinderen een beperkte mobiliteit en onafhankelijkheid en kunnen ze de lesstof minder goed tot zich nemen. Daarnaast leidt dit ook tot sociale isolatie en een verminderd zelfvertrouwen. Want zonder hulpmiddelen is het voor hen lastig of zelfs onmogelijk om effectief te communiceren en zich te verplaatsen. Kinderen voelen zich vaak anders dan hun leeftijdsgenoten en raken sneller sociaal geïsoleerd.
Onvoldoende kwalitatief inclusief onderwijs
Hoewel Rwanda inclusieve onderwijsprogramma’s ondersteunt, blijkt dat scholen vaak niet zijn aangepast aan kinderen met een beperking. Fysieke toegankelijkheid van schoolgebouwen en het ontbreken van gespecialiseerd onderwijsmateriaal, zoals brailleboeken en hulpmiddelen, zijn niet beschikbaar. Leraren missen vaak training om les te geven aan kinderen met specifieke behoeften, wat het leerproces voor deze kinderen bemoeilijkt.
Hoewel er vooruitgang is, kan het systeem in Rwanda nog niet voldoende voorzien in de behoeften van alle kinderen, vooral voor kinderen met een beperking. Zij krijgen vaak niet het onderwijs en de zorg die ze nodig hebben.
Acceptatie in de maatschappij
In Rwanda hebben mensen met een beperking altijd moeite gehad om gelijk behandeld te worden. Binnen hun familie en gemeenschap krijgen zij vaak te maken met vooroordelen en negatieve beelden. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een beperking in Rwanda nog veel problemen ervaren om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij. Er is een kloof tussen het overheidsbeleid en de uitvoering daarvan.
Onze droom
Onderwijs biedt op de lange termijn betere kansen op werk, een gezond leven, en deelname aan de maatschappij. Zonder toegang tot onderwijs blijven kinderen met een beperking echter vaak aan de zijlijn staan.
De droom van SeeYou en UCC is dat onderwijs voor de allerjongsten met een beperking of andere kwetsbaarheid ook bereikbaar is, en dat zo hun kansen voor een betere toekomst vergroot worden. Wij zetten ons in om kinderen hun deelname aan inclusief onderwijs mogelijk te maken, hun ontwikkeling op school te ondersteunen en gezamenlijk meer inclusieve gemeenschappen te creëren.
Wat bereiken we met elkaar?

Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s)
Het project sluit nauw aan bij de duurzame ontwikkelingsdoelstelling (SDG) 4 over toegang tot inclusief onderwijs en de bevordering van mogelijkheden voor een leven lang leren, ook voor personen met een beperking. Het project sluit ook aan bij SDG 10, dat ernaar streeft om ongelijkheid tussen en binnen landen te verminderen door de sociale, economische en politieke inclusie van iedereen, inclusief personen met een beperking, te versterken en bevorderen.



‘Het beste voor ieder kind’ project is onderdeel van het SeeYou Learns programma. Daaronder vallen ook de Inclusief Onderwijs projecten in Ethiopië en Indonesië.
Contactpersonen: Niska Stoker (Programma Manager), Eline Binkhuysen (Relatiebeheerder)