Titel: Oogzorg voor mensen in Afar
Projectnummer:
Projectperiode: 2025-2026
Locatie: Ethiopië
Budget: € 290.083

Doelgroep: 2.400 schoolkinderen en 1.000 mensen met staar (cateract) in de Afar Regio

Doelstellingen

1. Een goede kwaliteit van oogzorg, zodat de resultaten van behandelingen positief zijn en mensen vertrouwen ontwikkelen in de diensten.
2. Voldoende aanbod, zodat oogzorg beschikbaar is waar nodig.
3. Voldoende toegang, door te zorgen dat oogzorg beschikbaar is op toegankelijke locaties en dat eventuele barrières voor de meest kwetsbaren weggenomen worden.

Lokale partner: AMREF Ethiopië

Dima: nu ben ik pijnvrij

Dima, 67 jaar, woont in Amibara, Gedaro. Hij heeft drie kinderen en werkt als loonwerker op grootschalige boerderijen en binnen de kleinschalige landbouw.

Meer dan tien jaar kampte Dima met oogproblemen. Het voelde alsof zijn wimpers constant tegen zijn ogen wreven, waardoor zijn zicht verslechterde na een TT (trachomateuze trichiasis) operatie.

“Mijn ogen traanden, jeukten, en ik was gevoelig voor licht,” vertelt Dima.

“Vier jaar lang moest mijn dochter elke drie dagen mijn wimpers epileren. Een gezondheidswerker gaf me een bril, maar die hielp niet, dus gaf ik het op.”

Vier maanden geleden bezochten gezondheidswerkers de gemeenschap en spoorden mensen aan om naar de gezondheidspost te komen. Aanvankelijk sceptisch, besloot Dima toch te gaan. “De gezondheidswerkers veranderden mijn leven,” zegt Dima dankbaar.

“Ze opereerden mijn oogleden en nu ben ik pijnvrij. Ik hoef mijn dochter niet meer te belasten met het epileren van mijn wimpers. Ik kan weer werken zoals voorheen.”

Dima is dolblij: “Ik heb geen woorden om mijn dankbaarheid uit te drukken. Moge God hen zegenen.”

Wat is de situatie?

Ethiopië, een land in Oost Afrika, heeft een snelgroeiende bevolking en inmiddels meer dan 125 miljoen inwoners[1]. Hiervan leven zo’n 8,8 miljoen mensen met een visuele beperking, waarvan er 780,000 blind zijn[1]. Terwijl die blindheid in 75% van de gevallen voorkómen had kunnen worden!

In grote delen van het land is gezondheidszorg slecht toegankelijk door gebrekkige infrastructuur, een tekort aan medisch personeel en een nijpend tekort aan medicijnen. Oogzorg is daarbij nog verder onderontwikkeld vergeleken met andere gezondheidszorg.

Over het algemeen is de aandacht van de Ethiopische overheid voor oogzorg nog relatief beperkt. Dit heeft o.a. te maken met de overige gezondheidsproblemen die aandacht vragen alsook de beperkte middelen die beschikbaar zijn. Toch zien we langzaamaan dat de overheid meer in oogzorg wil betekenen: zo werden oogzorgmedewerkers voor het eerst inbegrepen in het nationale gezondheidsplan.

Tekort aan oogzorgprofessionals

Er is in Ethiopië een groot gebrek aan goed opgeleide oogartsen en optometristen. In totaal werken er 160 oogartsen en 336 optometristen, oftewel er is 1.4 oogarts per miljoen inwoners. In Nederland zijn er 37.6 oogartsen per miljoen inwoners. De oogheelkundigen die er zijn in Ethiopië, werken grotendeels in de stedelijke gebieden waardoor oogzorg voor Ethiopiërs in de plattelandsgebieden voor velen niet beschikbaar is. Als SeeYou werken we al een aantal jaar in vier landelijke gebieden in het land. In deze gebieden zien we dat vermijdbare blindheid nog steeds voorkomt en dat de oogzorg kwalitatief van een beperkt niveau is.

Sociaal isolement

Voor iedereen zijn de gevolgen van beperkt zicht of het verliezen van zijn of haar zicht immens, maar dat geldt zeker voor mensen in Ethiopië. Mensen met een visuele beperking hebben vaak beperkt toegang tot werk of sociale activiteiten. Mensen komen daarom in veel gevallen terecht in een cyclus van armoede en als gevolg van de beperking vaak ook in een sociaal isolement.

Afar Regio

De algehele situatie in de regio Afar, Ethiopië, is schrijnend vanwege een combinatie van geografische, economische en sociale factoren, evenals recente crisis. Zo werd Afar dit jaar wederom getroffen door droogte[1], wat leidde tot water- en voedseltekorten. Door droogte en conflicten in de regio werden ook de inkomens aangetast. Armoede is sterk toegenomen in de afgelopen 8 jaar in Ethiopië, waarbij Afar tot één van de meest getroffen gebieden hoort.

Afar regio staat bekend om zijn nomaden gemeenschappen. Veel mensen hebben geen kennis over oogaandoeningen of mogelijkheden voor behandelingen. De lokale klinieken zijn vaak slecht uitgerust om oogzorg te bieden. Er is in de hele regio geen tweedelijns oogzorg beschikbaar; niet bij de overheid en ook niet via NGO’s. Mensen moeten derhalve buiten de regio reizen om toegang tot oogzorg te krijgen. Echter, door een tekort aan inkomen kunnen mensen daar niet heen, waardoor mensen langdurig lijden en onnodig blind of slechtziend worden.

---

[1] Humanitarian needs overview Ethiopia, UNOCHA, 2024 

Onze droom

Onze droom voor Afar Regio in Ethiopië is dat onnodige blindheid steeds minder vaak voorkomt, doordat de kwaliteit van de oogzorg en de preventiemaatregelen sterk verbeterd worden.

SeeYou zet zich daarom via een programma in voor vermijdbare blindheid in de Afar regio in Ethiopië. Met het programma werken we samen met onze lokale partners aan preventie, verbeterde diagnostiek, en (specialistische) behandeling. Zo streven we ernaar dat steeds minder mensen hun zicht verliezen en daardoor in een cyclus van armoede en sociaal isolement terecht komen.

Wat bereiken we met elkaar?

Contactpersonen: Jasper Oei (Programma Manager), Eline Binkhuysen (Relatiebeheerder)