Het geluk in de kleine dingen

Welke rol speelt gerechtigheid in je leven?

Jurjen: ‘Voor mij is recht doen altijd belangrijk geweest. Voor mijn herseninfarct was ik ook ambassadeur van een goed doel waarvoor ik een aantal keer op reis ben geweest en regelmatig spreekbeurten gaf. Ik wilde graag iets doen op het gebied van recht en gerechtigheid en Gods hart voor de armen zien. Daar was ik heel erg door gegrepen. Ik geloof dat God aan de kant van de armen staat en dat daar dus ergens een geheim in te ontdekken was. Dat als ik zelf aan de kant van de armen zou gaan staan, ik dus meer van God zou ontdekken. Zo heb ik het ook wel ervaren.’

Berdine: ‘Ik heb altijd wel het gevoel gehad dat ik iets wilde betekenen. Dat heb ik van huis uit meegekregen. Vroeger hoorde ik nooit iets over mensen met een beperking in ontwikkelingslanden. Dat SeeYou met deze groep werkt is vrij uniek. Als ik me voorstel hoe het moet zijn voor iemand die in een ontwikkelingsland in een rolstoel zit, besef ik me alleen maar meer hoe goed ik het heb. Wat gebeurt er eigenlijk met die mensen? Als iemand net als ik om de haverklap iets kan breken, maar geen toegang heeft tot een ziekenhuis, dan leeft diegene waarschijnlijk niet lang.’

Als ik niet overal tegenaan was gelopen, zou ik niet de persoon zijn geworden die ik nu ben.

Jurjen: ‘Toen ik net mijn herseninfarct had gehad, ging al mijn focus naar mijzelf. Ik was een paar jaar alleen maar aan het herstellen en revalideren. Nu zit ik voor het eerst op een punt dat er weer wat meer ruimte ontstaat en ik mijn leven weer een beetje op de rit heb. Daardoor kon ik weer om me heen kijken: wat kan ik nog meer doen naast mijn werk? Mensen met een beperking in ontwikkelingslanden hebben vaak helemaal geen rechten. Er wordt hen van alles ontzegd. Doordat er geen ruimte is om zich te ontwikkelen, lijken ze op allerlei manier in extreme armoede terecht te komen. Daar wil ik iets tegen doen.’

Hoe ziet de ideale inclusieve samenleving eruit?

Berdine: ‘Het is in Nederland echt heel goed geregeld voor mensen met een beperking, maar als het om gelijkwaardigheid gaat is er nog een hoop te winnen. Zelf zorg ik er altijd voor dat ik gelijkwaardig ben aan een ander. Ik kan best fel zijn en kom voor mezelf op. Maar ik merk dat ik het ook lastig vind. Moeten we dan overal mensen met een beperking op posters in bushokjes plaatsen? Het is vooral belangrijk dat we het met z’n allen normaal gaan vinden. Daarvoor hoeven we wat mij betreft niet de straten op om te gaan schreeuwen. Door heel hard te roepen: kijk mij normaal zijn, maak je het ook weer abnormaal. Het moet niet geforceerd worden. Hoe kijk jij daarnaar Jurjen?’

Jurjen: ‘Ik denk dat we hier inderdaad ontzettend bevoorrecht zijn en ben niet zo van het zeuren over alles wat misgaat. In een ander land was het echt heel anders geweest. Ik vind dat we het qua inclusiviteit best goed doen in Nederland, maar dat is mijn ervaring.’

Berdine: ‘Dat is wel zo, maar tegelijkertijd verwachten mensen nog steeds niet dat ik op mezelf woon en een baan heb. In andermans ogen kunnen mensen met een beperking dat blijkbaar niet. Dat vooroordeel doorbreek ik graag door te laten zien dat ik ook gewoon een normaal leven kan leiden. Kan het dat jij minder tegen dingen aanloopt omdat jouw slechtziendheid minder zichtbaar is?’

Ik moest leren om te focussen op het kleine en daar vreugde in vinden.

Jurjen: ‘Je ziet het bij mij inderdaad niet echt aan de buitenkant. Tenzij ik met een geleidestok loop, of straks met een geleidehond. Misschien ga ik dan wel meer tegen mijn beperking aan lopen. Dat je bijvoorbeeld wordt geweigerd bij een restaurant. Maar dan zou ik de discussie wel aangaan.’

Berdine: ‘Weet je wat het lastige is? Als ik niet overal tegenaan was gelopen, zou ik niet de persoon zijn geworden die ik nu ben. Je wordt er ook heel makkelijk van als alles voor je geplaveid wordt. Dus dat is wel een struggle. Ik mopper weleens en denk geregeld: waarom is het allemaal zo ingewikkeld? Of waarom zijn mensen zo kortzichtig? Maar tegelijkertijd denk ik: doordat die mensen in mijn ogen misschien soms kortzichtig waren, ben ik wel heel veerkrachtig. Het heeft me ook sterk gemaakt.’

Hoe maak jij de wereld mooier?

Jurjen: ‘Dat doe ik met name door mijn kunst. Ik wil mensen inspireren door iets te maken dat ze mooi vinden en aan de wand willen hangen. Dat geeft mij heel veel voldoening en daarmee maak ik hopelijk de wereld ook een beetje mooier. Ik hoop dat mensen geïnspireerd raken door mijn verhaal en mijn leven.’

Berdine: ‘Ik had altijd heel veel moeite met het woord ‘inspireren’. Daar kom ik de laatste jaren wel een beetje van terug. Omdat ik in een rolstoel zit, verwachten mensen bepaalde gewone dingen niet van mij. Bijvoorbeeld dat ik ‘s ochtends naar mijn werk ga. Dan zeggen ze weleens: ik heb zoveel respect voor je. Terwijl ik vooral denk: mijn vriendin is net zo oud en doet precies hetzelfde. Ik heb er altijd heel erg voor gevochten dat mensen mij normaal zouden vinden. Nu denk ik steeds meer: ik kan laten zien dat niet alles vanzelfsprekend is. Tegen de jongeren die ik lesgeef zeg ik altijd: het maakt me niet uit of jullie me stom of leuk vinden. Maar ik durf te wedden dat je over 20 jaar nog steeds weet wie ik ben, want hoeveel docenten heb je nou die in een rolstoel zitten? Uiteindelijk wil ik hen ook gewoon dingen over het leven meegeven.’

Waar zit geluk in voor jou?

Jurjen: ‘Geluk zat voor mij altijd in succeservaringen. Dat is denk ik nog steeds zo. Een belangrijk deel van mijn eigenwaarde zit ‘m in of het lukt om bijvoorbeeld zoveel mogelijk zelfstandig te doen en mijn eigen broek op te houden. Ook financieel gezien. Het geeft voldoening dat ik zelf mijn geld kan verdienen met mijn kunst en motivational talks. Daar zitten gelukservaringen in. Dat is niet anders geworden.’

Berdine: ‘Dat herken ik wel ja. Ik heb een huis en een vaste baan. Dat heb ik toch mooi gefixt denk ik weleens. Maar of ik daar echt mijn geluk uithaal? Ik denk ook dat ik heel veel geluk haal uit de mensen om mij heen en het contact dat ik met hen heb. Ik geniet heel erg van de kleine dingen. Zoals een bakje koffie ergens drinken of iets leuks gaan doen buiten de deur. Ik ben niet iemand die heel veel doelen stelt en soms denk ik: is dit het nou? Maar aan de andere kant ben ik ook gewoon heel happy met wat ik heb en kan ik daar tevreden mee zijn.’

Ik laat graag zien dat ik ook gewoon een normaal leven kan leiden.

Jurjen: ‘Mijn natuurlijke neiging is om heel erg te focussen op die grote doelen, maar daarnaast probeer ik ook intentioneel te leven. Dat is ook wel een van de lessen die ik heb geleerd afgelopen jaren. Ik merkte dat ik me echt moest focussen op het kleine. Ik had altijd grote ambities en succeservaringen en dacht met mijn verwaande kop dat ik alles voor elkaar kon krijgen. Dan organiseerde ik een succesvol evenement en stond ik meteen weer op de uitkijk naar iets groters. En dat is wel een beetje het ding met groot. Het is nooit genoeg. Ik moest leren om te focussen op het kleine en daar vreugde in vinden. Bijvoorbeeld in die kop koffie ’s ochtends, of de glimlach van mijn dochter als ik een spelletje met haar speel. Dat soort momenten. Dat was een beetje het geheim voor mij om weer de schoonheid van het leven te gaan zien en het de moeite waard te vinden.’

Berdine: ‘Mooi ja! Een tijdje geleden moest ik wat stappen terugnemen op mijn werk omdat het allemaal te veel werd. Toen ik twee dagen minder ging werken voelde dat eerst echt als falen. Nu leer ik juist om daar oké mee te zijn. Uiteindelijk maakt dat je gelukkiger, hoe moeilijk het ook is.’

Hoe kunnen mensen hun mindset veranderen als het gaat over het kleine waarderen?

Berdine: ‘Ik schrijf elke dag vijf dingen op waar ik dankbaar voor ben. Het voelt lekker cheesy, maar ik merk dat het je mindset zó verandert. Het is best moeilijk om daar heel bewust over na te denken, maar ik geloof dat het je een positiever mens maakt. Het kan al beginnen met: ik kijk nu naar buiten en de zon schijnt. Daar kan ik nu echt van genieten. Je gaat het hierdoor vanzelf trainen en het leert je echt anders kijken.’

Jurjen: ‘Ja, daar ben ik het wel mee eens eigenlijk. Ik ben ook voorstander van een dankbaarheidsdagboek. Het is superbelangrijk om te focussen op wat er wel is in plaats van wat er niet is.’

Berdine: ‘Lekker cliché hè? Maar het is inderdaad echt waar. Wees ook gewoon dankbaar als je gezond bent dát je gezond bent en dat je ’s ochtends je bed uit kunt komen met weer een nieuwe dag die voor je ligt. Ben je daar bewust van, want het kan echt anders zijn.’