"Die ervaring voor de klas in het vluchtelingenkamp veranderde mijn leven."

Ze begon als vrijwilliger in een vluchtelingenkamp, was de eerste docent die aan blinde kinderen in Cambodja lesgaf en ontwikkelde zelf methodieken. Jarenlang trok onderwijspionier Neang Phalla met een team van Krousar Thmey, partnerorganisatie van SeeYou, de dorpen in om kinderen met een handicap op te zoeken en hen uit te nodigen naar school te komen. En langzamerhand zag zij haar thuisland veranderen: “Kijk wat er is veranderd in Cambodja, begin jaren negentig was er nog helemaal niets voor kinderen met een handicap.” 

Ze zullen elkaar nooit ontmoet hebben: de Cambodjaanse docente Neang Phalla en de Nederlandse Martien Cozijnsen, oprichter van SeeYou. Maar het had zomaar gekund. Beiden werkten in de jaren tachtig in een vluchtelingenkamp aan de grens van Thailand. De één als docente in een klasje voor kinderen met een handicap, de ander als oogarts. Veertig jaar na dato komen hun verhalen alsnog samen in Cambodja. 

‘Phalla’, zei hij. ‘Waarom kan ik in mijn eigen land niet naar school?’

“Midden jaren tachtig kwam ik in een vluchtelingenkamp aan de grens van Thailand terecht. Net als veel andere landgenoten was ik Cambodja ontvlucht, dat zuchtte onder de terreur van de Rode Khmer. Ik was jong en wilde graag mijn handen uit de mouwen steken. Ik hoorde dat ze een vrijwilliger zochten in een klas voor kinderen met een handicap. Het was een klas voor kinderen met een visuele, auditieve of verstandelijke beperking. Ik was daar niet in opgeleid, maar wilde graag leren. Dus ik ging aan de slag. Het werd een ervaring die mijn leven veranderde. 

In 1991 ging ik weer terug naar Cambodja, samen met een tiener die bij mij in het kamp in de klas had gezeten. ’Phalla’, zei hij, ’waarom kan ik in mijn eigen land niet naar school? In het vluchtelingenkamp kon het wel!’ Hij had een enorme wilskracht, en werd de drijvende kracht achter het latere Krousar Thmey: de eerste school voor kinderen met een visuele en auditieve beperking in Cambodja. ‘Doe je mee?’ vroeg hij. Natuurlijk wilde ik dat! 

Ploegen op de rotsen

De eerste jaren was het ploegen op de rotsen. Onderwijs voor kinderen met een beperking was in die tijd in Cambodja zeer ongebruikelijk. We trokken met het team van Krousar Thmey de dorpen in. Kinderen met een beperking waren moeilijk te vinden. Ouders ontkenden gewoonweg dat ze er waren. De schaamte was nog zo groot! En als ze het wel erkenden, dan waren de ouders bang dat het hen geld zou kosten. Maar wij lieten niet los. We bezochten deze ouders niet één keer, maar opnieuw en opnieuw. Net zo lang tot de ouders eraan toe waren. 

Hoopvolle veranderingen

Mijn meest bijzondere ervaring? Ik weet niet waar ik moet beginnen. Er zijn zoveel bijzondere verhalen over deze kinderen. Zoals een blind meisje dat nu docente Engels is. Een meisje dat destijds dacht dat ze niets kon. Ze leefde op van vrienden op school, en ontdekte dat er ook blinde docenten waren, dat inspireerde haar enorm. Wat ik zo mooi vind: in de beginjaren zochten wij de ouders en kinderen op, nu komen ze zelf naar ons toe. 

Er is nog zoveel te doen voor kinderen met een visuele of andere beperking in Cambodja. Maar ik ben ook hoopvol. Kijk wat er is veranderd in Cambodja: begin jaren negentig was er echt niets. Nu financiert de overheid vijf speciale scholen die oorspronkelijk door Krousar Thmey zijn gestart, en trainen wij de docenten. 

Nog veel te doen

SeeYou heeft door de jaren heen veel voor Krousar Thmey betekend. Jullie hebbem ons geholpen bij de opbouw van speciaal onderwijs in Cambodja, en de ontwikkeling van het eerste Cambodjaanse braille- schrift en gebarentaal. 

Prachtig dat SeeYou nu 40 jaar bestaat. Ik zou graag wensen dat jullie overbodig raken. Maar om eerlijk te zijn: er is nog zoveel te doen. Ik wil de donateurs van SeeYou heel erg bedanken. Hun steun is tot op
de dag van vandaag enorm belangrijk. Daardoor kunnen wij verder groeien en meer betekenen voor kinderen met een visuele beperking in Cambodja.”