“We kunnen niet de hele wereld veranderen, maar we kunnen wel de wereld voor één persoon veranderen.” Sreynak (29)
Maak kennis met Sreynak
Sreynak, 29 jaar, werkt sinds 2016 voor het programma ‘Women with Disability’. Ze begon als stagiaire en is momenteel Program Manager. Ze verzorgt interactieve workshops voor 75 vrouwen met een handicap. Sreynak herinnert zich levendig dat ze opgroeide en lerares wilde worden. Geen wonder dus dat ze verliefd werd op de baan bij het programma ‘Women with Disability’. Maar de reis om haar te brengen waar ze nu is, was lang. Sreynak werd op jonge leeftijd besmet met een dodelijk virus dat het ruggenmerg aantast en verlamming veroorzaakt. Het virus heet polio. Het is in de meeste delen van de wereld is uitgeroeid, maar niet overal.
Sreynak kon pas lopen toen ze zeven jaar oud was. Ze had steun van krukken nodig om zich te kunnen verplaatsen, en tijdens haar jeugd bezocht ze vele ziekenhuizen en onderging dure medische behandelingen. “Mijn moeder is mijn held” zei Sreynak, “zij is de oudste dochter in een gezin met zes broers en zussen, wat betekende dat zij inkomen moest verdienen en de verantwoordelijkheid voor het hele gezin moest dragen. Ze kon me niet naar school brengen omdat ze zo hard werkte. Veel mensen lachten haar uit, omdat ze een dochter met een handicap had.”
Sreynak besefte dat ze zichzelf moest motiveren om te leren lopen als ze ooit naar school wilde gaan. Haar grootvader gaf haar toen een kruk om haar te ondersteunen, en gedurende zes maanden tot een jaar leerde ze lopen met behulp van die kruk. Uiteindelijk kon Sreynak naar school.
Stigmatisering en discriminatie
“In die tijd kreeg ik te maken met veel stigmatisering en discriminatie. Andere leerlingen zeiden nare dingen over me. Ze waren niet gewend aan mensen met een handicap. Ze zeiden dat je niet naar school hoeft en dat niemand je ooit in dienst zal willen nemen.” Toen Sreynak klaar was met de basisschool, adviseerde zelfs haar grootmoeder haar dat ze beter kon stoppen met het onderwijs; het zou alleen maar tijd- en geldverspilling zijn. Maar Sreynak zette door, en met de steun van haar moeder maakte ze ook de middelbare school af.
Women with Disability creëert mogelijkheden tot betaald werk
In haar eerste paar banen gaf Sreynak les op scholen, maar zonder loon. Ze wist niet beter, en de plaatsen waar ze werkte bleven haar vertellen dat ze eerst een bewijs van haar arbeidsgeschiktheid wilden zien en dat dit tijdelijk zou zijn. Zo trok zij van school naar school tot zij besloot zich aan te sluiten bij een organisatie voor mensen met een handicap. Ze kreeg een beurs waarmee ze in Maleisië kon gaan studeren. Sreynak hoorde over het programma ‘Women with Disability’; zij schreef zich onmiddellijk in en was zeer verheugd toen zij werd aangenomen. Het zou de eerste kans zijn op betaald werk als voltijdse kracht. “Ik doorbrak het stigma en de slechte communicatie in mijn gemeenschap.”
“Ze zeiden allemaal dat ik thuis moest blijven en kippen moest grootbrengen, maar ik nam alle woorden die ze tegen me zeiden en gebruikte ze om mezelf te motiveren. Ik was vastbesloten om deze stigmatisering te bestrijden.”
Sreynak (29)
Sreynak’s eerste betaalde baan
“De eerste keer dat ik trainer werd, was dat best moeilijk voor me, ik was zo opgewonden maar ook nerveus. Ik voelde mijn hand trillen als ik voor veel mensen stond. Ik heb thuis geoefend en tijd geïnvesteerd om vertrouwd te raken met de onderwerpen”, aldus Sreynak.
Als Sreynak een training geeft, verzamelt ze vrouwen met veel verschillende handicaps en laat hen bij elkaar zitten. Ze hebben allemaal verschillende leeftijden en komen uit andere plaatsen. “Je ziet meteen wat ze gemeen hebben. Iedereen is gretig om te discussiëren en vragen te stellen die ze voorheen nooit konden bespreken; iedereen wil problemen oplossen. Het is de taak van de trainer om goed te luisteren naar de behoefte van de deelnemers” aldus Sreynak.
Sreynak legt uit dat alleen al het vinden van een geschikte plaats om de workshop te houden een uitdaging kan zijn. Voor mensen met een gehoorbeperking moet een tolk worden geregeld. Voor mensen met een visuele handicap is groot gedrukt materiaal of braille nodig. Het gebouw moet gemakkelijk toegankelijk zijn voor mensen in een rolstoel.
Ongezien
Vrouwen met een handicap worden vaak helemaal niet gezien in de afgelegen plattelandsdorpen waar ze vandaan komen. Ouders vertellen niet openlijk aan iedereen dat ze kinderen met een handicap hebben. Ze zijn bang voor discriminatie door de gemeenschap en zijn bezorgd over wat de buren zullen zeggen.
Het programma voor vrouwen met een handicap is erop gericht ongeziene mensen mondiger te maken, zodat zij op hun beurt anderen mondiger kunnen maken. Deelnemers volgen een serie van vijf workshops waarin ze spreken over zelfbewustzijn, zelfzorg, communicatievaardigheden, gender- en huiselijk geweld, seksuele en reproductieve gezondheid. De deelnemers zijn toegerust om in hun dorpen initiatieven te leiden om de manier waarop mensen tegen handicaps aankijken te veranderen, ouders en kinderen voor te lichten, en mensen met een handicap aan te moedigen deel te nemen aan het dagelijks leven.
De droom van Sreynak
“Mijn droom is om leider te zijn van een door vrouwen geleide organisatie die vrouwen met een handicap een stem geeft in Cambodja. Ik hoor vaak mensen praten over mensen met een handicap, maar ik droom ervan om voor onszelf te spreken en onszelf te vertegenwoordigen. Ik weet dat veel vrouwen capabel zijn, maar ze moeten de kans krijgen om mee te doen”, aldus Sreynak.
“We kunnen niet de hele wereld veranderen, maar we kunnen wel de wereld voor één persoon veranderen. Ik ben het meest trots op dit programma omdat het echte levens verandert.”
Sreynak (29)
Het succes van ‘Women with Disability’
Het programma ‘Women with Disability’ raakt in een stroomversnelling; naarmate het programma groeit, krijgen meer mensen voorlichting, wordt er meer voorlichtingsmateriaal gemaakt, komen meer vrouwen uit hun isolement en vinden ze acceptatie in een collegiaal ondersteuningsnetwerk van vrouwen met een handicap.